Wszystkie niemal pożary, z wyjątkiem spowodowanych wybuchem lub większą awarią, powstają od maleńkich ognisk, które można zlikwidować w zarodku. Potwierdza to statystyka pożarów i działań gaśniczych. Spośród wszystkich rejestrowanych pożarów ponad 80 % kwalifikuje się do pożarów małych lub ugaszonych w zarodku.
Zamiast ewakuować się w panice można podjąć próbę zlikwidowania zagrożenia, odsunąć na bezpieczną odległość wszelkie materiały palne mogące przyczynić się do rozprzestrzeniania się ognia lub uruchomić znajdujący się w pobliżu sprzęt gaśniczy. Od właściwej postawy pracowników zależy czy zagrożenie uda się szybko opanować, czy tez pożar przyjmie rozmiary katastrofy.
O skuteczności, efektywności działania gaśnic i agregatów decyduje w głównej mierze rodzaj zastosowanego środka gaśniczego.
Zakres zastosowania środków gaśniczych określa się umownie przy pomocy indeksów literowych (A, B, C, D) – ustalonych dla poszczególnych grup pożarów. Te same oznaczenia literowe z symbolami graficznymi umieszczono na etykietach gaśnic i agregatów.
Znajomość oznakowania grup pożarów umożliwia dobór odpowiedniego środka gaśniczego.
Najpowszechniej stosowanymi i najskuteczniejszymi środkami gaśniczymi są: proszki gaśnicze oraz dwutlenek węgla. Uważane one są również za środki bardo uniwersalne, o szerokim zakresie zastosowania.
Zalety poszczególnych środków gaśniczych, ich zakres zastosowania, ewentualne przeciwwskazania oraz sposób użycia podano poniżej.
Gaśnice proszkowe są najpopularniejszym rodzajem gaśnic ze względu na to, że są lekkie, niedrogie i nadają się do gaszenia każdego rodzaju ognia. Gaśnica taka składa się z zamkniętego cylindra, wypełnionego proszkiem gaśniczym. W korpusie gaśnicy znajduje się ponadto pojemnik ze sprężonym gazem, zwykle z dwutlenkiem węgla lub azotem. Naciśnięcie dźwigni powoduje otwarcie zamykającego go zaworu lub przebicie ścianki pojemnika. Wtedy gaz się rozpręża, zwiększając w ten sposób swą objętość. Wówczas wypełniający gaśnicę proszek zostaje silnym strumieniem wyrzucony na zewnątrz przez dyszę wylotową. Zasypanie płonącego przedmiotu odcina go od dopływu powietrza. Ponadto proszek gaśniczy (jego głównym składnikiem jest często soda oczyszczona) pod wpływem ciepła się rozkłada, wydzielając dwutlenek węgla, który wypiera tlen z otoczenia.
W gaśnicy śniegowej środkiem gaśniczym jest zawarty w wysokociśnieniowej butli, skroplony dwutlenek węgla, który rozprężając się adiabatycznie oziębia się do ok. -78°C i zestala w formę tzw. Suchego lodu. Działanie gaśnicze polega na odcinaniu dostępu tlenu i znacznemu obniżeniu temperatury. Jednak ze względu na niewielkie ciepło parowania dwutlenku węgla efekt chłodzący jest mniejszy niż zwykłej wody. Gaśnice śniegowe służą do gaszenia pożarów z grup B, C, urządzeń elektrycznych zwykle do 1000 V a zwłaszcza elektroniki i maszyn precyzyjnych. Zaletą gaśnic śniegowych jest brak jakiegokolwiek zanieczyszczenia gaszonych przedmiotów i pomieszczeń. Wadą natomiast duża w porównaniu z innymi gaśnicami o podobnej skuteczności masa. Gaśnicą śniegową nie należy gasić ludzi, gdyż działanie tak niskiej temperatury powoduje dodatkowe obrażenia.
