Nie ulega wątpliwości, że bezpieczeństwo i higiena pracy to filary optymalnego funkcjonowania każdego zakładu pracy. Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy, a także rozporządzeń wykonawczych i obejmują szereg działań prewencyjnych i organizacyjnych. Jakich zasad muszą przestrzegać pracodawcy, aby zapewnić odpowiednie warunki do pracy? Podpowiadamy!
Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
Zgodnie z Art. 207 § 2 Kodeksu pracy to na pracodawcy spoczywa obowiązek zagwarantowania pracownikom bezpiecznych i w pełni higienicznych warunków pracy. Przepis ten oznacza, że każdy pracodawca jest zobligowany do tego, aby dostosować miejsce pracy do przepisów i zasad BHP, a także systematycznie je kontrolować i udoskonalać. Bardzo ważna jest ocena ryzyka zawodowego, którą należy przeprowadzić na każdym stanowisku pracy. Istotne jest ponadto podejmowanie działań ograniczających zagrożenia. Pracodawca pod żadnym pozorem nie może dopuścić pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych, jeśli warunki pracy zagrażają jego życiu lub zdrowiu.
Przedsiębiorca ma obowiązek informowania pracowników o ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Informacja ta powinna zostać przekazana w sposób zrozumiały, a jej zakres musi obejmować nie tylko potencjalne zagrożenia, ale także środki zapobiegawcze i procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych. Nieprzestrzeganie tych obowiązków może zostać uznane za rażące naruszenie przepisów BHP, za które przewidziane są wysokie kary administracyjne, a w skrajnych przypadkach – nawet odpowiedzialność karna. Osoby zainteresowane pomocą adwokata z zakresu prawa pracy mogą zapoznać się z informacjami na stronie: https://smadwokaci.pl/obszary-praktyki/prawo-pracy/.
Szkolenia BHP w miejscu pracy
Fundamentalnym obowiązkiem pracodawcy jest także organizowanie i finansowanie szkoleń z zakresu BHP. Zgodnie z Art. 237 § 3 Kodeksu pracy każdy pracownik przed dopuszczeniem do wykonywania pracy powinien przejść szkolenie wstępne BHP, a następnie okresowe szkolenia, dopasowane do specyfiki wykonywanych zadań. Pracodawca ponosi pełną odpowiedzialność za to, aby szkolenia odbyły się w odpowiednim terminie i zostały przeprowadzone przez uprawnioną osobę.
Niedopuszczalne jest rozpoczęcie pracy przez osobę, która nie przeszła szkolenia z zakresu BHP. Szkolenia powinny obejmować zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną. Muszą one zakończyć się potwierdzeniem nabycia wiedzy przez pracownika. Pracodawca ma obowiązek dokumentowania tych szkoleń, a także przechowywania stosownej dokumentacji w aktach osobowych pracownika. Oprócz szkoleń pracodawca musi zapewnić nadzór nad przestrzeganiem przepisów BHP na terenie zakładu pracy. Można to realizować poprzez:
- wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za nadzór BHP,
- utworzenie służby BHP,
- samodzielne wykonywanie tych obowiązków po ukończeniu odpowiednich kursów (jest to częste rozwiązanie w małych firmach).
Reagowanie na zagrożenia i współpraca z instytucjami nadzoru
Pracodawca ma obowiązek natychmiastowego reagowania w sytuacjach, kiedy dojdzie do jakichkolwiek zagrożeń. Zgodnie z obowiązującym prawem musi on opracować i wdrożyć procedury postępowania w razie pożaru, awarii technicznej, wypadku przy pracy bądź innego niebezpiecznego zdarzenia. Ponadto ma obowiązek wyznaczyć osoby odpowiedzialne za udzielanie pierwszej pomocy i ewakuację pracowników. Brak takich procedur oznacza naruszenie przepisów i może skutkować zatrzymaniem pracy przez Państwową Inspekcję Pracy.
Obowiązkiem pracodawcy jest współpraca z instytucjami kontrolującymi warunki pracy. Chodzi tutaj o kooperację z PIP, PIS czy ZUS. Na żądanie tych organów musi on przedstawić dokumentację dotyczącą przestrzegania przepisów BHP. Ważne są zwłaszcza rejestry wypadków przy pracy, protokoły powypadkowe oraz dokumentacja szkoleniowa. Pracodawca jest zobowiązany do usuwania wszelkich uchybień wskazanych przez organy kontrolne oraz do wdrażania zaleceń pokontrolnych w określonym terminie.
