Pracownicy podejmujący lub wykonujący prace, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby (na przykład przy pracy z produktami spożywczymi lub w gastronomii), muszą, na podstawie skierowania pracodawcy i na jego koszt, obowiązkowo przejść badania sanitarno-epidemiologiczne.
Niektóre grupy zawodowe mają obowiązek przeprowadzania badań w celach sanitarno-epidemiologicznych, które nie są badaniem profilaktycznym w rozumieniu Kodeksu pracy.
Ważne! Obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym w zakładach pracy podlegają osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy realizacji których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.
Na badania, kieruje zatrudnionych pracodawca albo zlecający wykonanie prac, który ponosi ich koszty. Badanie sanitarno-epidemiologiczne przeprowadza lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarz wykonujący zadania służby medycyny. Częstotliwość wykonywanych badań wynika z aktualnej wiedzy epidemiologicznej posiadanej przez lekarza na temat występowania czynników chorobotwórczych oraz od rodzaju podejmowanych przez pracownika czynności zawodowych. To lekarz określa w orzeczeniu lekarskim okres ważności badania lekarskiego. Badania sanitarno-epidemiologiczne są to badania, w którego skład wchodzą badanie lekarskie, badania laboratoryjne oraz dodatkowe badania i konsultacje specjalistyczne, wykonywane w ramach nadzoru epidemiologicznego w celu wykrycia biologicznych czynników chorobotwórczych lub potwierdzenia rozpoznania choroby zakaźnej.
Badania sanitarno-epidemiologiczne przeprowadzają akredytowane laboratoria:
- Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Wojskowej Inspekcji Sanitarnej oraz inne laboratoria, na podstawie umów zawieranych z tymi organami
- jednostek właściwych w zakresie chorób płuc i gruźlicy – w przypadku badań w kierunku gruźlicy, na podstawie umów zawieranych z właściwymi miejscowo organami.
Na podstawie badania lekarskiego i analizy badań laboratoryjnych lekarz wydaje orzeczenie lekarskie o:
- braku przeciwwskazań,
- czasowym albo trwałym przeciwwskazaniu do wykonywania prac.
Posiadający czasowe lub trwałe przeciwwskazania do wykonywania takich prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, nie mogą wykonywać tych prac. Jako pracodawca – z zachowaniem poufności – musisz ich odsunąć od ich wykonywania.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 947 ze zm.),
- Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności (Dz. U. poz. 40).
