Badanie stężenia pyłu odnosi się do pomiaru ilości pyłu zawartego w powietrzu lub w innych substancjach. Jest to ważne ze względu na wpływ pyłu na zdrowie ludzi i środowisko.
Do pomiaru stężenia pyłu w powietrzu stosuje się różne metody, w tym metody oparte na filtracji, spektrometrii i mikroskopii. Metody te pozwalają na określenie liczby i wielkości cząstek pyłu w powietrzu oraz ich składu chemicznego.
W celu ochrony zdrowia ludzi i środowiska, wiele krajów ustanowiło standardy dotyczące maksymalnego dopuszczalnego stężenia pyłu w powietrzu. Dlatego regularne badanie stężenia pyłu jest ważne, aby monitorować poziom zanieczyszczenia powietrza i podejmować odpowiednie środki zaradcze w przypadku przekroczenia dopuszczalnych poziomów.
Badanie stężenia pyłu jest również stosowane w przemyśle, w celu monitorowania emisji pyłu z różnych źródeł, takich jak fabryki czy kopalnie. Dzięki temu można kontrolować i ograniczać emisję zanieczyszczeń do środowiska.
Cel badań
Celem przeprowadzenia pomiarów jest porównanie wyników badań i pomiarów z wartościami dopuszczalnymi w środowisku pracy.
Metodyka badań
PN-91/Z-04030/05 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową. Norma wycofana bez zastąpienia.
PN-91/Z-04030/06 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu respirabilnego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową. Norma wycofana ale brak nowej wersji.
PN-Z-04008-7:2002+Az1:2004 Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników.
Najwyższe dopuszczalne stężenie
Wykaz wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wg załącznika do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. (poz. 1286).
| Lp | Nazwa substancji chemicznej | NDS * |
| 1 | Pyły drewna – frakcja wdychalna ** | 3 |
| 2 | Pyły mąki – frakcja wdychalna ** | 2 |
** Frakcja wdychalna – frakcja aerozolu wnikająca przez nos i usta, która po zdeponowaniu w drogach oddechowych stwarza
zagrożenie dla zdrowia, określona zgodnie z normą PN-EN 481.
Laboratorium badawcze
Badanie powinno zostać przeprowadzone przez laboratorium badawcze akredytowane przez PCA – Polskiego Centrum Akredytacji, czyli instytucji zajmującej się akredytacją laboratoriów badawczych, certyfikacją produktów, systemów zarządzania jakością, i innymi aspektami związanymi z zapewnieniem jakości i bezpieczeństwa w różnych dziedzinach.
Laboratorium badawcze akredytowane przez PCA oznacza, że zostało ono poddane wnikliwej ocenie i spełnia międzynarodowe normy dotyczące jakości i kompetencji. Takie laboratoria posiadają odpowiednie certyfikaty i akredytacje, które potwierdzają ich wiarygodność i profesjonalizm.
Badania wykonywane w laboratoriach akredytowanych przez PCA mają większą wartość dla klientów, ponieważ wyniki badań są uznawane jako wiarygodne i rzetelne. Akredytacja ta stanowi także gwarancję dla klientów, że laboratorium przestrzega ściśle określonych procedur i standardów, a także posiada odpowiednie kwalifikacje personelu i sprzęt badawczy.
W Polsce działa wiele laboratoriów badawczych akredytowanych przez PCA, które oferują szeroki zakres usług związanych z badaniami laboratoryjnymi. Zwykle można je znaleźć w różnych sektorach, takich jak przemysł spożywczy, farmaceutyczny, chemiczny, kosmetyczny, a także w sektorze usług medycznych czy środowiskowych.
Wnioski
W przypadku gdy na stanowisku pracy występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń NDS na podstawie: Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, badania należy powtórzyć przed upływem 1 roku.
Badania i pomiary chemicznych i fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, wykonuje się każdorazowo, jeżeli nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym, w procesie technologicznym lub w warunkach wykonywania pracy, które mogły mieć wpływ na zmianę poziomu emisji, poziomu narażenia albo wystąpiły okoliczności, które uzasadniają ich ponowne wykonanie.
Karta badań
Karta badań i pomiarów czynników szkodliwych
Podstawa prawna
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12.06.2018r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2018 poz. 1286 z późń. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 02.02.2011r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2011. Nr 33 poz. 166 z późń. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 18 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
